آرتروسکوپی چیست و چه مزایایی نسبت به جراحی باز دارد؟
آرتروسکوپی برای اولین بار در سال 1918 توسط یک دکتر ژاپنی کِن‌جی تاکاگی (Dr. Kenji Takagi) معرفی شد. دکتر کنِ جی تاکاگی (Dr. Kenji Takagi) از یک لوله نازک با سیستم نوری برای مشاده داخل مفصول زانو استفاده کرده . درسال 1960 یکی دیگر از دکتر های ژاپنی به نام ماساکی واتانابه (Dr. Masaki Watanabe) موفق به توسعه ، بهبود تکنیک ها و ابزار های آرتروسکوپی شد که این موفقیت باعث شد استفاده آرتروسکوپی در پزشکی مدرن گسترش پیدا کند. در ادامه می پردازیم به آرتروسکوپی تا بیشتر درباره این عمل بندانیم:
عمل جراحی آرتروسکوپی چیست؟
آرتروسکوپی یک روش مدرن جراحی است که با کمترین آسیب و برش جراحان مشکلات مفصلی را درمان میکنند. در این روش، به‌جای استفاده از برش‌های بزرگ، یک ابزار دقیق به نام آرتروسکوپ که دوربینی کوچک در انتهای آن قرار دارد، از طریق برش‌های ریز وارد مفصل می‌شود. دوربین تصاویر داخل مفصل را به صفحه‌نمایش منتقل می‌کند و جراح می‌تواند با دقت بالا وضعیت مفصل را بررسی و در صورت نیاز، اقدام به درمان آسیب‌های مفصلی کند. آرتروسکوپی معمولاً به‌عنوان یک عمل سرپایی انجام می‌شود، به این معنی که بیشتر بیماران می‌توانند در همان روز از بیمارستان مرخص شوند. این تکنیک به پزشک اجازه میدهد که به سرعت مشکلاتی نظیر پارگی مینیسک، آسیب به رباط‌ها، التهاب‌های مفصلی و مشکلات غضروفی را شناسایی و درمان کند. بیشتر بدانید: تعویض مفصل زانو
تفاوت آرتروسکوپی با جراحی باز مفصل
بارز ترین تفاوت بین آرتروسکوپی با جراحی باز مفصل این است جراحی باز مفصل بر خلاف آرتروسکوپی که با برش ها کوچیک به درمان مفصل ها می پرداخت جراحی باز فصل با برش‌های بزرگ‌تر همراه است و جراح برای دسترسی به ناحیه آسیب‌دیده باید بافت‌های بیشتری را کنار بزند. این موضوع باعث طولانی‌تر شدن دوره نقاهت، افزایش احتمال عوارضی مانند عفونت یا خشکی مفصل و نیاز بیشتر به فیزیوتراپی می‌شود. با این حال، جراحی باز هنوز در موارد پیچیده و گسترده که آرتروسکوپی امکان‌پذیر نیست یا کارایی کافی ندارد، کاربرد دارد. به همین دلیل انتخاب بین این دو روش به شدت آسیب، شرایط بیمار و تشخیص پزشک بستگی دارد.
چه اتفاقی در طول آرتروسکوپی روی می دهد؟
در طول عمل آرتروسکوپی، جراح با انجام یک یا چند برش کوچک در اطراف مفصل، آرتروسکوپ را وارد می‌کند. این ابزار به‌طور مستقیم داخل مفصل قرار می‌گیرد و با استفاده از دوربین و نور، تصاویر زنده از وضعیت مفصل روی صفحه‌نمایش نشان داده می‌شود. این تصاویر به جراح کمک میکنند تا مشکلات موجود در مفصل مانند آسیب به غضروف، پارگی رباط یا التهاب‌ها را شناسایی کند. در برخی موارد، اگر نیاز به درمان باشد، جراح ابزارهای دیگری را از طریق برش‌های کوچک اضافی وارد می‌کند تا آسیب‌های موجود را ترمیم کند. برای مثال، ممکن است جراح رباط آسیب‌دیده را ترمیم کرده، بخش‌های آسیب‌دیده غضروف را بردارد یا حتی جراحی‌های پیچیده‌تر مانند پیوند غضروف را انجام دهد. در این نوع جراحی، جراح می‌تواند با دقت بیشتری نسبت به جراحی‌های باز، مشکلات مفصلی را برطرف کند.
دکتر کنِ جی تاکاگی (Dr. Kenji Takagi)
"آرتروسکوپ وسیله‌ای است که به جراح این امکان را میدهد تا بدون نیاز به برش‌های بزرگ، داخل مفصل را مشاهده و بررسی کند."
"The arthroscope is a device that allows the surgeon to view and examine the inside of a joint without the need for large incisions."
عمل آرتروسکوپی برای چه نواحی انجام می شود؟
آرتروسکوپی می‌تواند بر روی هر مفصلی انجام شود، اما در برخی مفاصل رایج‌تر است.بیشتر نواحی که از آرتروسکوپی برای درمان مشکلات مفصلی استفاده می‌شود عبارتند از:
- زانو
- هیپ (لگن)
- شانه
- مچ دست و مچ پا
- ستون فقرات
مدت زمان نقاهت و مراقبت های پس از عمل آرتروسکوپی
مدت زمان نقاهت پس از آرتروسکوپی بسته به نوع مفصل و شدت آسیب متفاوت است، اما به طور کلی روند بهبودی سریع‌تر از جراحی باز پیش می‌رود. بسیاری از بیماران می‌توانند ظرف چند روز تا یک هفته راه رفتن سبک و فعالیت‌های ساده روزمره را از سر بگیرند. تورم و درد در هفته‌های اول طبیعی است و معمولاً با دارو و کمپرس سرد کنترل می‌شود. در این مرحله، رعایت استراحت نسبی و پرهیز از فشار مستقیم به مفصل برای جلوگیری از آسیب مجدد اهمیت دارد. بازگشت کامل به فعالیت‌های ورزشی یا کارهای سنگین معمولاً بین چهار تا شش هفته طول می‌کشد. البته در آسیب‌های پیچیده‌تر مانند ترمیم رباط یا منیسک، دوره نقاهت می‌تواند چند ماه ادامه پیدا کند. فیزیوتراپی نقش کلیدی در این فرآیند دارد و تمرین‌های تقویتی و کششی باعث بازگشت تدریجی قدرت و دامنه حرکتی مفصل می‌شوند. پایبندی به برنامه توانبخشی و پیگیری منظم با پزشک، شانس بهبودی کامل و جلوگیری از عوارضی مانند خشکی یا ضعف مفصل را افزایش میدهد. مراقبت‌های خاصی برای تسریع روند بهبودی و جلوگیری از عوارض بعد از عمل آرتروسکوپی، ضروری است:
استراحت و محدود کردن فعالیت‌ها:
برای جلوگیری از فشار بیش از حد به مفصل، بیمار باید از فعالیت‌های شدید و سنگین اجتناب کند.مراقبت از محل جراحی:
برای جلوگیری از عفونت، باید محل جراحی تمیز و خشک نگه داشته شود. استفاده از پانسمان‌های مناسب و پیروی از دستورالعمل‌های پزشک در خصوص شستشو و تغییر پانسمان بسیار مهم است.کنترل درد و التهاب:
پس از عمل، درد در ناحیه جراحی طبیعی است. پزشک داروهای مسکن یا ضد التهاب تجویز می‌کند تا از درد و التهاب جلوگیری کند.فیزیوتراپی:
انجام فیزیوتراپی به‌منظور تقویت عضلات و بازگرداندن توان مفصل می‌تواند به بهبودی سریع‌تر کمک کند.
بیشتر بدانید:برای بهبود زخم جراحی چه بخوریم؟
دکتر ماساکی واتانابه (Dr. Masaki Watanabe)
"در ابتدا، آرتروسکوپی تنها به‌عنوان یک ابزار تشخیصی مورد استفاده قرار می‌گرفت، اما با پیشرفت‌های تکنولوژیکی، توانستیم از آن برای درمان نیز بهره‌برداری کنیم"
"Initially, arthroscopy was used solely as a diagnostic tool, but with technological advancements, we were able to utilize it for treatment as well."
کاربرد های آرتروسکوپی چیست؟
آرتروسکوپی برای تشخیص و درمان بسیاری از مشکلات مفصلی استفاده می‌شود. برخی از کاربردهای آن عبارتند از:
پارگی مینیسک و رباط‌ها:
این روش به‌ویژه برای درمان پارگی مینیسک و رباط‌های صلیبی زانو کاربرد دارد.آسیب‌های غضروفی:
آرتروسکوپی می‌تواند برای ترمیم غضروف‌های آسیب‌دیده و بهبود عملکرد مفاصل استفاده شود.التهاب و عفونت‌های مفصلی:
آرتروسکوپی می‌تواند برای کاهش التهاب مفاصل و درمان عفونت‌های مفصلی به کار رود.ترمیم تاندون‌ها و آسیب‌های نرم‌افزاری:
این روش برای درمان آسیب‌های تاندونی و بازسازی بافت‌های نرم در مفصل استفاده می‌شود.
عوارض جراحی آرتروسکوپی کدامند؟
اگرچه آرتروسکوپی یک روش کم‌خطر است، اما مانند هر جراحی دیگری ممکن است با برخی عوارض همراه باشد. برخی از عوارض احتمالی عبارتند از:
عفونت:
اگرچه نادر است، اما ممکن است عفونت در محل جراحی ایجاد شود. این مشکل معمولاً با استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها قابل درمان است.خونریزی:
گاهی ممکن است خونریزی در محل جراحی رخ دهد که نیاز به درمان فوری دارد. این خونریزی معمولاً جزئی است، اما در موارد نادر ممکن است نیاز به جراحی مجدد باشد.لخته شدن خون:
در برخی موارد نادر، ممکن است لخته خون (ترومبوز) در وریدها ایجاد شود که نیاز به درمان فوری دارد.آسیب به بافت‌ها یا عصب‌ها:
در موارد نادر، ممکن است آسیب به بافت‌های اطراف مفصل یا عصب‌ها وارد شود.
هزینه عمل جراحی آرتروسکوپی
هزینه جراحی آرتروسکوپی به عوامل مختلفی بستگی دارد از جمله بیمارستانی که عمل را انجام میدهد ، نوع جراحی، تجهیزات مورد نیاز، دستمزد پزشک و مدت زمان بستری در بیمارستان. به‌طور معمول این جراحی به‌صورت سرپایی انجام می‌شود و بیمار می‌تواند در همان روز به خانه برگردد.
در پایان، آرتروسکوپی به‌عنوان یک روش جراحی کم‌تهاجمی، نقش کلیدی در تشخیص و درمان آسیب‌های مفصلی ایفا می‌کند. این روش، دوره نقاهت کوتاه‌تر، کاهش درد و بازگشت سریع‌تر به فعالیت‌های روزمره را به همراه دارد و با رعایت مراقبت‌های پس از عمل و انجام فیزیوتراپی، احتمال بهبود کامل مفصل افزایش می‌یابد.
