هر آنچه شما باید در مورد فتق دیسک بین مهره‌ای بدانید

ابوالفضل اهل زاده
26 فررودين 1403
25 مشاهده

ستون فقرات، ساختاری پیچیده و حیاتی است که تشکیل شده از مهره‌های متعدد است که به یکدیگر متصل شده‌اند. این ستون، پشتیبان اصلی بدن است که از بالا به پایین، شامل هفت مهره در گردن، دوازده مهره در ستون قفسه‌ای و پنج مهره در ستون کمر می‌باشد. در انتهای این ستون، دو مهره به نام‌های ساکروم و کوکسیکس قرار دارند که اهمیت بسیاری در پایداری بدن دارند.

این مهره‌ها توسط دیسک‌ها به هم متصل شده‌اند. دیسک‌ها، ساختارهایی نرم و انعطاف‌پذیر هستند که بین مهره‌ها قرار گرفته و به جذب فشار ناشی از فعالیت‌های روزانه مانند پیاده‌روی، بلند کردن و خم شدن، کمک می‌کنند. این دیسک‌ها علاوه بر حفظ استخوان‌ها، از صحت و سلامتی ستون فقرات نیز مراقبت می‌نمایند.

دیسک‌های موجود در استخوان‌های ستون فقرات، از دو قسمت تشکیل شده‌اند: یک قسمت داخلی نرم و ژله‌ای و یک حلقه بیرونی سخت. واقع شدن آسیب یا ضعف می‌تواند باعث شود قسمت داخلی ژله‌ای دیسک از طریق حلقه بیرونی بیرون زده شود. این وضعیت به عنوان جابه‌جایی دیسک، فتق یا پرولاپس شناخته می‌شود. این مشکلات می‌توانند منجر به درد و ناراحتی شوند. در صورتی که فتق دیسک یکی از اعصاب نخاعی را فشرده کند، ممکن است علائمی مانند بی‌حسی و درد در طول عصب متضرر شود. در موارد شدید، ممکن است نیاز به عمل جراحی برای اصلاح یا حذف دیسک متعفن باشد.

علائم فتق دیسک بین مهر‌ه‌ای

فتق دیسک مهره‌ای، امروز یکی از عارضه‌های بسیار نامطلوبی بشمار می‌‎آید.

علائم فتق دیسک بین مهره‌ای ممکن است شامل موارد زیر باشد:

1. درد:

درد شدید در منطقه مورد فشار فتق دیسک، معمولاً در ناحیه کمر، شکم، یا پهلو، که ممکن است به سمت پاها و ساق پاها تابانده شود.

2. کاهش قدرت و حس:

کاهش قدرت عضلات، بی‌حسی یا تندرستی در ناحیه مورد فشار، که ممکن است به دلیل فشار بر اعصاب و رگ‌های خونی باشد.

3. تغییرات در عملکرد:

مشکلات در حرکت، انعطاف پذیری و عملکرد روزمره ناشی از درد و محدودیت حرکت.

4. درد و تحریک اعصاب:

در موارد شدید، فشار بر اعصاب می‌تواند به علائمی مانند درد شدید، سوزش، شلیت و حتی فقدان حس در منطقه مورد فشار منجر شود.

5. تغییرات در کنترل حرکت:

ممکن است افراد دچار مشکلات در کنترل حرکات طبیعی بدن شوند، از جمله مشکلات در راه رفتن، خم شدن و بلند کردن اشیاء.

در هر صورت، علائم فتق دیسک بین مهره‌ای ممکن است بر اساس موقعیت و شدت فشار بر اعصاب و ماهیچه‌های اطراف متغیر باشد.

چه عواملی باعث فتق دیسک می‌شود؟

فتق دیسک بین مهره‌ای، می‌تواند موجب درد و ناراحتی در بیمار شود.

با توجه به متن فوق، عواملی که می‌توانند باعث ایجاد فتق دیسک شوند عبارتند از:

1. سن:

با افزایش سن، دیسک‌ها ممکن است از انعطاف پذیری و محتوای آب خود از دست بدهند، که باعث افزایش احتمال فتق دیسک می‌شود.

2. حرکات خاص:

برخی حرکات مانند خم شدن یا چرخش برای برداشتن اشیاء سنگین می‌توانند فشار زیادی به دیسک‌ها وارد کنند و باعث فتق آنها شوند.

3. وزن اضافی:

افراد دارای اضافه وزن بیشتر احتمال دارند که فشار بیشتری به دیسک‌هایشان وارد کنند، که این نیز می‌تواند به فتق دیسک منجر شود.

4. ماهیچه‌های ضعیف:

ماهیچه‌های ضعیف می‌توانند باعث ایجاد فشار بیشتر بر دیسک‌ها شوند و احتمال فتق آنها را افزایش دهند.

5. زندگی بی‌تحرک:

سبک زندگی بی‌تحرک و کم‌حرکت می‌تواند باعث ضعیف شدن عضلات و افزایش فشار بر دیسک‌ها شود، که این نیز می‌تواند به فتق دیسک منجر شود.

6. شغلی که نیاز به حمل و جابجایی اشیاء سنگین دارد:

افرادی که در شغل‌هایی کار می‌کنند که نیاز به جابه‌جایی و برداشتن اشیاء سنگین دارند، ممکن است بیشتر در معرض خطر فتق دیسک قرار گیرند.

فتق دیسک بین مهره‌ای چگونه تشخیص داده می‌شود؟

برای تشخیص فتق دیسک بین مهره‌ای، پزشک ابتدا از روش‌های مختلفی استفاده می‌کند:

1. معاینه فیزیکی:

پزشک با بررسی عملکرد عصب و قدرت عضلات، همچنین احساس درد و ناراحتی در ناحیه آسیب دیده، سعی در تشخیص فتق دیسک می‌کند.

2. تاریخچه پزشکی:

پزشک از شما درباره زمان احساس علائم برای اولین بار، فعالیت‌هایی که با انجام آن‌ها درد بدتر می‌شود، و سایر علائم و نشانه‌هایی که ممکن است داشته باشید، سؤال می‌کند.

3. آزمایش‌های تصویربرداری:

انجام اسکن‌های تصویربرداری مانند اشعه ایکس، CT اسکن، MRI و دیسکوگرام، به پزشک کمک می‌کند تا استخوان‌ها و ماهیچه‌های ستون فقرات شما را مشاهده کرده و مناطق آسیب دیده را تشخیص دهد.

پس از ترکیب تمام این اطلاعات، پزشک می‌تواند به وجود فتق دیسک بین مهره‌ای پی ببرد و برنامه درمانی مناسب را تعیین کند.

عوارض فتق دیسک بین مهره‌ای چیست؟

فتق دیسک بین مهره‌ای می‌تواند به عوارض جدی زیر منجر شود:

1. آسیب دائمی عصب:

فشار شدید فتق دیسک بر عصب‌ها می‌تواند منجر به آسیب دائمی عصب شود، که ممکن است باعث کاهش حس یا حرکت در ناحیه مورد اثر شود.

2. قطع شدن تکانه‌های عصبی cauda equina

: در حالات بسیار نادر، فشار فتق دیسک بر تکانه‌های عصبی در منطقه cauda equina می‌تواند به قطع شدن ارتباطات عصبی و به عوارض جدی مانند از دست دادن کنترل روده یا مثانه منجر شود.

3. بی‌حسی زین (نخاعی):

فشار فتق دیسک بر اعصاب می‌تواند باعث بی‌حسی در قسمت‌های مختلف بدن شود، از جمله قسمت‌های داخلی ران، پشت پاها و اطراف رکتوم.

4. تضعیف عملکرد حرکتی و حسی:

فتق دیسک ممکن است باعث تضعیف عملکرد حرکتی و حسی در منطقه آسیب دیده شود، که می‌تواند تا از دست دادن قابلیت انجام فعالیت‌های روزمره و کاهش کیفیت زندگی منجر شود.

به طور کلی، عوارض فتق دیسک بین مهره‌ای می‌تواند جدی و حتی غیرقابل بازگشت باشد، بنابراین اهمیت تشخیص و درمان به موقع این وضعیت بسیار بالاست.