درمان شکستگی ترقوه
شکستگی استخوان ترقوه یکی از شکستگیهای دردناک بدن است و به دلیل موقعیت خاص این استخوان، مراقبتهای ویژهای را میطلبد. معمولاً در این نوع شکستگی، قطعات شکستهشده به اندازهای جابهجا نمیشوند که نیاز به مداخلهی جراحی باشد و میتوان با یک جا اندازی ساده و بانداژ مناسب، استخوان را در جای خود تثبیت کرد. با این حال، در مواردی که شکستگی با جابهجایی زیاد قطعات همراه باشد، خطر آسیب به عروق و اعصاب افزایش مییابد.
زیر استخوان ترقوه، شیار مهمی قرار دارد که از آن عروق ژوگولار و اعصاب محیطی عبور میکنند. در صورت جابهجایی زیاد قطعات شکسته، این عروق و اعصاب ممکن است آسیب ببینند که میتواند منجر به عوارض جدی شود. به همین دلیل، اگر احتمال شکستگی استخوان ترقوه وجود دارد، ضروری است که بلافاصله به پزشک مراجعه کنید. پزشک با انجام معاینات و تجویز آزمایشات مناسب، شدت شکستگی و عوارض احتمالی آن را ارزیابی کرده و بهترین روش درمانی را تعیین میکند.
این اقدام به موقع میتواند از بروز عوارض جدیتر جلوگیری کند و روند بهبودی را تسریع بخشد.
مواد مغذی لازم و مقوی برای درمان شکستگی ترقوه
برای تسریع روند جوش خوردن و بهبودی کامل شکستگی استخوان ترقوه، مصرف برخی از مواد مغذی بسیار حائز اهمیت است. این مواد را میتوان از طریق منابع غذایی طبیعی یا مکملهای دارویی تأمین کرد. برخی از مواد مغذی کلیدی و منابع غذایی غنی از آنها عبارتند از:
- ویتامین D: برای کمک به جذب کلسیم و تقویت استخوانها، مصرف منابعی مانند ماهی سالمون، کنسرو ماهی تن، میگو، تخم مرغ، قارچ و غلات غنیشده توصیه میشود.
- ویتامین B12: این ویتامین در تولید سلولهای قرمز خون و حفظ سلامت اعصاب نقش دارد و در شیر، گوشت گاو و گوسفند، صدف و سایر غذاهای دریایی یافت میشود.
- ویتامین C: این ویتامین به تولید کلاژن، که بخش مهمی از ساختار استخوان است، کمک میکند. منابع غنی شامل مرکبات، گیلاس، فلفل دلمهای، کلم بروکلی، اسفناج و گوجه فرنگی هستند.
- ویتامین K: این ویتامین برای تنظیم فرآیند انعقاد خون و تقویت استخوانها ضروری است. از منابع خوب آن میتوان به اسفناج، کلم بروکلی، هویج، بلوبری و زرده تخم مرغ اشاره کرد.
- کلسیم: کلسیم ماده اصلی تشکیلدهنده استخوانها است. لبنیات، کلم پیچ، بروکلی، اسفناج و ماهیها منابع خوبی از کلسیم هستند.
- پتاسیم: پتاسیم به تعادل مواد معدنی در بدن و سلامت استخوانها کمک میکند. منابعی مانند شیر، چای سیاه و قهوه، مرکبات و غلات غنی از پتاسیم هستند.
- منیزیم: این ماده معدنی به متابولیسم کلسیم و حفظ سلامت استخوانها کمک میکند و در اسفناج، کلم بروکلی و آناناس یافت میشود.
- آمینو اسید لیزین: این آمینو اسید برای تولید کلاژن و جذب کلسیم اهمیت دارد. غذاهای با پروتئین بالا مانند شیر، ماهی، سویا و تخم مرغ منابع غنی از لیزین هستند.
مصرف این مواد مغذی به تقویت استخوانها و تسریع روند بهبودی شکستگی کمک میکند.
انواع شکستگی ترقوه
شکستگی استخوان ترقوه به سه نوع اصلی تقسیم میشود که هر یک از آنها بر اساس محل شکستگی در استخوان ترقوه مشخص میگردد:
1. شکستگی یک سوم خارجی: این نوع شکستگی حدود 10 درصد از شکستگیهای استخوان ترقوه را تشکیل میدهد و در بخش خارجی استخوان رخ میدهد. شدت این نوع شکستگی به میزان آسیبی که به رباطهای متصل کننده ترقوه به استخوان کتف وارد میشود بستگی دارد. در صورتی که این رباط آسیب ببیند، احتمال جا به جایی قطعات استخوان و شدت شکستگی افزایش مییابد. برای درمان، هم میتوان از روشهای جراحی و هم غیرجراحی استفاده کرد.
2. شکستگی یک سوم میانی: این نوع شکستگی شایعترین نوع شکستگی ترقوه است و بیش از 80 درصد موارد را شامل میشود. در بیشتر موارد، درمان این نوع شکستگی با جا انداختن استخوان و بانداژ محل شکستگی انجام میشود. اما اگر شکستگی بسیار شدید باشد، ممکن است نیاز به استفاده از پروتزهای فلزی برای ثابت کردن استخوان باشد.
3. شکستگی یک سوم داخلی: این نوع شکستگی کمتر از 10 درصد از شکستگیهای استخوان ترقوه را شامل میشود و در بخش داخلی استخوان رخ میدهد. به دلیل حمایت خوب رباطهای متصل کننده استخوان ترقوه به جناغ سینه، این نوع شکستگیها معمولاً شدید نیستند و بیشتر با روشهای غیرجراحی درمان میشوند.
مدت زمان جوش خوردن شکستگی ترقوه
مدت زمان جوش خوردن شکستگی استخوان ترقوه به عواملی مانند سن بیمار و روش درمانی بستگی دارد. در افراد جوانتر، روند ترمیم سریعتر انجام میشود. به عنوان مثال، در کودکان این فرآیند به طور معمول بین 2 تا 4 هفته به طول میانجامد. در بزرگسالان، زمان جوش خوردن اولیه معمولاً بین 3 تا 6 هفته است. با این حال، بهبودی کامل استخوان ترقوه به مدت بیشتری نیاز دارد؛ این مدت در کودکان حدود 6 تا 8 هفته و در بزرگسالان بین 10 تا 12 هفته میباشد. همچنین، عواملی مانند مصرف دخانیات و الکل میتوانند باعث تاخیر در فرآیند ترمیم و جوش خوردن استخوان شوند.
مراقبهای بعد از شکستگی
پس از شکستگی استخوان ترقوه، مراقبتهای خاصی لازم است تا بهبودی کامل حاصل شود و از عوارض احتمالی جلوگیری گردد. در روزهای اولیه پس از شکستگی، حرکت دادن شانه، بازو، مچ یا حتی انگشتان ممکن است دردناک و دشوار باشد. با این حال، با گذشت چند روز از شروع درمان، باید سعی کنید به تدریج توانایی حرکت دادن دستان خود را بدون درد بازیابی کنید. این امر بسیار مهم است، زیرا عدم حرکت مناسب میتواند منجر به ایجاد وضعیتی به نام "شانه یخزده" شود. در این حالت، شانه بیش از حد سفت شده و حرکات بازو به شدت محدود میشود. برای جلوگیری از این مشکل، ارتباط با یک فیزیوتراپیست و انجام تمرینات توصیهشده بسیار مهم است.
پزشک یا فیزیوتراپیست ممکن است حرکات ورزشی خاصی را برای بازیابی توان حرکتی شانه به شما آموزش دهد. این تمرینات به تدریج به شما کمک میکنند تا دامنه حرکتی و قدرت شانه خود را بازگردانید. علاوه بر این، پس از گذشت چند هفته و با تأیید پزشک، میتوانید فعالیتهای ورزشی سبک مانند دوچرخهسواری یا پیادهروی را آغاز کنید تا روند بهبودی خود را تسریع کنید.
درمان بیرون زدگی استخوان ترقوه
درمان بیرونزدگی استخوان ترقوه معمولاً بدون نیاز به جراحی انجام میشود. این استخوان به وسیله رباطهایی محکم در جای خود قرار گرفته است، اما ضربات شدید ممکن است باعث دررفتگی آن شود.
در بیشتر موارد، جا اندازی ساده توسط پزشک و استفاده از بانداژ مخصوص برای ثابت نگه داشتن استخوان ترقوه کافی است. این روش کمک میکند تا استخوان به موقعیت طبیعی خود بازگردد و از حرکت بیش از حد آن جلوگیری شود، که در نهایت به ترمیم و بهبودی کمک میکند.
پس از انجام جا اندازی، ممکن است پزشک توصیه کند که بیمار به مدت چند هفته از بانداژ یا اسلینگ (اسلینگ شانه) استفاده کند تا حرکتهای غیرضروری محدود شود و استخوان به درستی در جای خود ثابت بماند.
در صورت نیاز، فیزیوتراپی نیز میتواند برای بازگرداندن دامنه حرکتی شانه و جلوگیری از عوارضی مانند سفتی مفاصل مفید باشد.