تمام آنچه که در مورد روماتیسم ستون فقرات باید بدانید!
اسپوندیلیت آنکیلوزان یا روماتیسم ستون فقرات، یک بیماری التهابی است که عمدتاً بر روی مفاصل و ستون فقرات تأثیر می‌گذارد. این بیماری در واقع ترکیبی از دو بیماری است: اسپوندیلیت که به التهاب مفاصل (عمدتاً مفاصل ستون فقرات) اشاره دارد و آنکیلوزان که به معنای آسیب و التهاب در نقاط اتصال استخوان‌ها به یکدیگر (عمدتاً در استخوان‌های ستون فقرات) است. روماتیسم ستون فقرات یکی از حساس‌ترین بیماری‌هایی است که باید به آن توجه کنید که در غیر این صورت، آسیب‌های جبران ناپذیری به شما خواهد زد.
علائم اسپوندیلیت آنکیلوزان شامل درد و سفتی در منطقه پشتی (مخصوصاً در استخوان‌های ستون فقرات)، انگشتان پاها و دست‌ها، خستگی و سردرد ممکن است. این بیماری ممکن است تدریجاً باعث محدودیت حرکت در استخوان‌های مفصلی شود و در نتیجه، می‌تواند به آسیب دائمی در استخوان‌ها و تغییرات در قوام بدن منجر شود.
بیشتر بخوانید : 6 راه موثر در درمان آب آوردن زانو
درمان اسپوندیلیت آنکیلوزان بستگی به شدت و عوارض بیماری دارد. از میان روش‌های معمول درمان، فیزیوتراپی، داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDs)، داروهای تنظیم‌کننده سیستم ایمنی، و در موارد شدید‌تر، داروهای ضد التهاب استروئیدی (مانند کورتیکواستروئیدها) و در موارد برخوردار از عوارض شدید، داروهای بیولوژیکی مورد استفاده قرار می‌گیرند. همچنین، تغییرات در سبک زندگی و ورزش‌های منظم می‌تواند به بهبود وضعیت افراد مبتلا به این بیماری کمک کند.
بیشتر بخوانید : علت ورم مفصل
بیشتر بخوانید: کپسولیت چسبنده یا یخ زدگی شانه چیست
علائم روماتیسم ستون فقرات
اسپوندیلیت آنکیلوزان یک بیماری التهابی است که می‌تواند در هر سنی ایجاد شود، اما علائم آن معمولاً در گروه سنی 17 تا 45 سالگی ظاهر می‌شوند. بعضی از بیماران این بیماری با درد مداوم روبرو هستند در حالی که برخی دیگر علائم خفیف‌تری تجربه می‌کنند. علائم این بیماری ممکن است دوره‌ای باشند و گاهی بدتر شده و گاهی بهبود یابند. علائم شایع اسپوندیلیت آنکیلوزان عبارتند از:
- - درد و سفتی در ناحیه کمر
- - درد در مفاصل
- - درد در منطقه گردن
- - مشکلات در تنفس
- - احساس خستگی عمومی
- - از دست دادن اشتها و کاهش وزن بدون دلیل آشکار
- - درد شکم و احتمال ابتلا به اسهال
- - بروز بثورات و عوارض پوستی
- - مشکلات مرتبط با بینایی
بیشتر بخوانید : همه چیز در مورد دیسک کمر
بیشتر بخوانید : درمان سوزش زانو
بیماران مبتلا به اسپوندیلیت آنکیلوزان ممکن است تجربه‌های متفاوتی داشته باشند، و این علائم می‌توانند در هر فردی با شدت و مدت زمان متفاوتی ظاهر شوند. در صورت تجربه هر یک از این علائم، توصیه می‌شود که فرد مراجعه به پزشک نماید تا تشخیص دقیق گرفته و درمان مناسب را شروع کند. در صورت تمایل در مورد دکتر ارتوپد، می‌توانید به مقاله دکتر ارتوپد کیست مراجعه کنید.
بیشتر بخوانید : علت رگ به رگ شدن کمر
در صورت نیاز، می‌توانید به دکتر روماتولوژی به صورت آنلاین مشورت کنید یا به صورت حضوری به متخصص روماتولوژی مراجعه نمایید.
بیشتر بخوانید : درد پا در بارداری
بیماری‌های مرتبط با روماتولوژی معمولاً تأثیر زیادی بر مفاصل و مناطق مختلف بدن دارند. برخی از این مناطق شامل:
- - مفصل بین پایه ستون فقرات و لگن
- - مهره‌ها در قسمت پایین کمر
- - نقاطی که تاندون‌ها و رباط‌ها به استخوان‌ها متصل می‌شوند (عمدتا در ستون فقرات، اما گاهی در امتداد پشت پاشنه پا)
- - غضروف بین استخوان‌های سینه و دنده‌ها
- - مفاصل هیپ و شانه
با توجه به اینکه بیماری‌های روماتولوژی می‌توانند مناطق مختلفی از بدن را تحت تأثیر قرار دهند، مشاوره با یک دکتر روماتولوژی، بصورت آنلاین یا حضوری، می‌تواند در تشخیص دقیق و درمان مناسب کمک کند. این تخصصی‌ها توانایی ارائه راهنمایی‌های لازم و درمان‌های مناسب برای کنترل علائم مرتبط با بیماری‌های روماتولوژی را دارند.
بیشتر بخوانید : خشک شدن انگشتان دست
بیشتر بخوانید : ویژگی‌های زانوبند مناسب
عوارض روماتیسم ستون فقرات
روماتیسم ستون فقرات به طور معمول نه تنها ستون فقرات را تحت تأثیر قرار می‌دهد، بلکه ممکن است سایر نواحی بدن نیز را فراگیر کند. این بیماری ممکن است مناطق مختلفی از بدن از جمله مفاصل لگن، شانه، هیپ، زانو، و همچنین مفاصل بین ستون فقرات و دنده‌ها را به التهاب بیانجاماند.
بیشتر بخوانید : 5 دلیل خالی کردن زانو
افراد مبتلا به اسپوندیلیت آنکیلوزان در معرض خطر بیشتری برای شکستگی ستون فقرات (مهره‌های شکسته) قرار دارند. علاوه بر این، برخی از عوارض این بیماری عبارتند از:
- - جوش خوردن مهره‌ها (انکیلوز)
- - کیفوز (خمیدگی ستون فقرات به سمت جلو)
- - کاهش چگالی استخوان (پوکی استخوان)
- - التهاب دردناک چشم و حساسیت به نور (فتوفوبیا)
- - بیماری‌های قلبی از جمله آئورتیت (التهاب آئورت)، آریتمی (نامنظمی ضربان قلب) و کاردیومیوپاتی (بیماری عضله قلب)
- - درد در قفسه سینه که ممکن است بر تنفس تأثیر بگذارد
- - التهاب فک
- - سندرم کودا اکوینا یا سندرم دم اسبی (اسکار و التهاب عصبی)
به دلیل وسیع بودن این بیماری و عوارض گوناگون آن، مشاوره با متخصص روماتولوژی برای تشخیص صحیح و درمان مناسب امری ضروری است.
بیشتر بخوانید: بهترین دارو برای شکستگی استخوان
دلایل ابتلا به روماتیسم ستون فقرات اسپوندیلیت انکیلوزان
روماتیسم ستون فقرات یک بیماری پیچیده است که علت دقیق ابتلا به آن مشخص نیست، اما عوامل ژنتیکی ممکن است در بروز آن نقش داشته باشند. به‌ویژه وجود ژن HLA-B27 به عنوان یکی از عوامل ژنتیکی معروف در این بیماری مطرح می‌شود. افرادی که این ژن را دارند، به خطر ابتلا به روماتیسم ستون فقرات قرار دارند، اما تنها یک بخش کوچک از آن‌ها واقعاً این بیماری را تجربه می‌کنند. به‌طور ویژه، تا 80 درصد از کودکانی که این ژن را از والدینی که به AS (آنکیلوزان اسپوندیلیت) مبتلا هستند، به ارث می‌برند، به این بیماری مبتلا نمی‌شوند.
علاوه بر عوامل ژنتیکی، داشتن برخی از بیماری‌های دیگر می‌تواند خطر ابتلا به روماتیسم ستون فقرات را افزایش دهد. می‌توان اشاره کرد به:
- بیماری کرون: یک بیماری التهابی کرونیک در روده‌ها که ممکن است باعث افزایش خطر ابتلا به روماتیسم ستون فقرات شود.
- کولیت اولسراتیو: نوعی از بیماری التهابی روده‌ای که نیز ممکن است با روماتیسم ستون فقرات مرتبط باشد.
- پسوریازیس: یک بیماری پوستی که به عنوان عامل ممکن برای بروز روماتیسم ستون فقرات در نظر گرفته می‌شود.
به دلیل پیچیدگی این بیماری و عوامل مختلف موثر در بروز آن، این اطلاعات صرفا به‌عنوان موارد احتمالی ارائه شده‌اند و تشخیص نهایی و مدیریت باید توسط پزشک متخصص انجام شود
بیشتر بخوانید : علت درد مچ پا
راه‌های تشخیص روماتیسم ستون فقرات
روماتیسم ستون فقرات ممکن است از طریق چند روش مختلف تشخیص داده شود:
1. معاینه فیزیکی:
در این مرحله، پزشک ممکن است شما را در جهت‌های مختلف خم کند تا دامنه حرکتی ستون فقرات شما را بررسی کند. همچنین، با فشار دادن بر بخش‌های خاص از لگن یا با حرکت دادن پاها، سعی می‌کند درد شما را بازتولید کند. به شما ممکن است درخواست داده شود که یک نفس عمیق بکشید تا ببیند آیا در باز کردن قفسه سینه خود مشکل دارید یا خیر.
2. تصویربرداری:
- **اشعه ایکس:** معمولاً برای بررسی تغییرات مفاصل و استخوان‌ها استفاده می‌شود، اگرچه نمایش‌دهی برخی از علائم اسپوندیلیت آنکیلوزان در مراحل اولیه ممکن است مشاهده نشود.
- **ام آر آی (MRI):** استفاده از امواج رادیویی و میدان مغناطیسی جهت ارائه تصاویر دقیق‌تر از استخوان‌ها و بافت‌های نرم.
3.تست‌های آزمایشگاهی:
- **آزمایش خون:** ممکن است نشانگرهای التهابی را بررسی کند، اما بیماری‌های زیادی وجود دارند که می‌توانند باعث این نشانگرها شوند.
- **آزمایش ژنتیکی HLA-B27:** این آزمایش برای بررسی وجود این ژن استفاده می‌شود، اما داشتن یا عدم داشتن این ژن تنها نشاندهنده بروز یا عدم بروز روماتیسم ستون فقرات نیست.
بیشتر بخوانید : درمان پارگی مینیسک زانو
درمان اسپوندیلیت آنکیلوزان
داروها
درمان اسپوندیلیت آنکیلوزان به وسیله داروها از جمله روش‌های اصلی در مدیریت این بیماری است. این داروها عبارتند از:
1. داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs):
- مثل ناپروکسن سدیم و ایبوپروفن که برای کاهش التهاب، درد و سفتی در بیماران اسپوندیلیت آنکیلوزان تجویز می‌شوند. این داروها معمولاً الگوی درمانی اولیه هستند که می‌توانند علائم این بیماری را کنترل کنند. با این حال، ممکن است در برخی از افراد باعث مشکلاتی مانند خونریزی دستگاه گوارش شوند.
2.مسدودکننده‌های فاکتور نکروز تومور (TNF):
- در صورتی که NSAIDs موثر نباشند، پزشک ممکن است به بیمار مسدودکننده‌های فاکتور نکروز تومور (TNF) مثل آدالیموماب، سرتولیزوماب پگول، اتانرسپت، گولیموماب و اینفلیکسیماب را توصیه کند. این داروها به صورت تزریقی اداره می‌شوند و به کاهش التهاب و کنترل علائم این بیماری کمک می‌کنند.
3.مهارکننده‌های اینترلوکین 17:
- برای درمان اسپوندیلیت آنکیلوزان، مهارکننده‌های اینترلوکین 17 مانند سکییوکروماب و ایکسیکیزوماب نیز مورد استفاده قرار می‌گیرند.
4.مهارکننده‌های جانوس کیناز (JAK):
- توفاسیتینیب و اوپاداسیتینیب از جمله مهارکننده‌های JAK هستند که از طریق دهان مصرف می‌شوند و ممکن است در درمان این بیماری مؤثر باشند.
این داروها می‌توانند در مدیریت و کنترل علائم اسپوندیلیت آنکیلوزان نقش مهمی داشته باشند و بر اساس وضعیت و نیاز هر بیمار، پزشک معالج تصمیم می‌گیرد که کدام دارو یا ترکیب دارویی مناسب‌تر است.
فیزیوتراپی
فیزیوتراپی یکی از اجزای اساسی در درمان اسپوندیلیت آنکیلوزان است که از طریق ارائه تمرینات و فعالیت‌های فیزیکی به بیمار کمک می‌کند. این روش دارای مزایای بسیاری است و به صورت مداوم از طریق فیزیوتراپیست یا متخصص در این حوزه انجام می‌شود.
۱.تمرینات دامنه حرکتی:
- این تمرینات هدفمند برای بهبود حرکت و انعطاف‌پذیری استخوان‌ها و مفاصل هستند. این می‌تواند شامل چرخش‌ها، خم شدن، و انجام حرکات متنوع برای افزایش محدوده حرکت باشد.
۲.تمرینات کششی:
- تمرینات کششی به کمک به کشش عضلات و بافت‌های نرم بدن کمک می‌کند. این ممکن است در کاهش سفتی و درد کمک کند.
۳.تقویت عضلات:
- تمریناتی برای تقویت عضلات شکم و پشت ارائه می‌شود. عضلات قوی‌تر می‌توانند به حمایت از ستون فقرات کمک کرده و فشار روی مفاصل را کاهش دهند.
۴.آموزش وضعیت مناسب بدن:
در جلسات فیزیوتراپی، فیزیوتراپیست ممکن است به شما نکاتی درباره وضعیت مناسب بدن هنگام خوابیدن و راه رفتن بدهد تا به حفظ پوسچر مناسب کمک کند و از تنش و فشار زائد بر روی استخوان‌ها و مفاصل جلوگیری نماید.
این تمرینات و آموزش‌ها توسط فیزیوتراپیست انجام می‌شوند و به تناسب نیازهای هر بیمار و شرایط او تنظیم می‌شود. این روش بهبودی در کیفیت زندگی بیماران اسپوندیلیت آنکیلوزان را پشتیبانی می‌کند و به کاهش درد، افزایش قدرت و انعطاف‌پذیری منجر می‌شود.
عمل جراحی
اکثر افراد مبتلا به اسپوندیلیت آنکیلوزان به جراحی نیاز ندارند، اما در صورتی که درد شدید و یا مفصل هیپ به شدت آسیب دیده باشد، ممکن است جراحی لازم باشد.
سبک زندگی و درمان خانگی روماتیسم ستون فقرات
برای مدیریت روماتیسم ستون فقرات، اصولی برای سبک زندگی سالم و تغییرات خانگی وجود دارد که می‌تواند به کنترل علائم روماتیسم کمک کند. این شامل موارد زیر است:
۱. فعالیت بدنی:
- ورزش منظم می‌تواند به کاهش درد، حفظ انعطاف‌پذیری و بهبود پوسچر بدن کمک کند. فعالیت‌های فیزیکی مانند پیاده روی، شنا، و تمرینات کششی می‌تواند بهبودی را در بیماران روماتیسم ستون فقرات ایجاد کند.
۲. رژیم غذایی:
- رژیم‌های غذایی سالم مانند رژیم مدیترانه‌ای، که غنی از میوه‌ها، سبزیجات، روغن‌های نباتی و ماهی هستند، می‌توانند در کاهش التهاب و عوارض مرتبط با روماتیسم موثر باشند. از مصرف غذاهای پرچرب و شیرین خودداری کنید زیرا این غذاها می‌توانند عوارض التهابی را افزایش دهند.
۳. کنترل وزن:
- حفظ وزن مناسب می‌تواند فشار بر مفاصل و استخوان‌ها را کاهش دهد. چاقی می‌تواند به بروز عوارض روماتیسم ستون فقرات منجر شود.
۴. ترک سیگار و محدودیت الکل:
- سیگار و الکل هر دو می‌توانند سلامتی استخوان‌ها را تضعیف کنند و روماتیسم را تشدید کنند. بنابراین، ترک سیگار و کاهش مصرف الکل می‌تواند برای بهبود علائم مفید باشد.
۵. توجه به پوسچر بدن:
- مراقبت از پوسچر مناسب و تمریناتی که به حفظ پوسچر می‌پردازند می‌تواند از مشکلات مرتبط با روماتیسم جلوگیری کند. تمرین‌هایی که به بهبود پوسچر و تعادل بدن کمک کنند می‌تواند مفید باشد.
این تغییرات در سبک زندگی و رفتارهای خانگی می‌تواند در بهبود علائم روماتیسم ستون فقرات موثر باشد و به کنترل علائم و کاهش تأثیرات این بیماری کمک کند.
بیشتر بخوانید : قفل شدن زانو
خلاصه مطلب
در این مطلب سعی شد تا در مورد روماتیسم ستون فقرات صحبت کنیم؛ روماتیسم ستون فقرات یکی از رایج‌ترین و حساس‌ترین بیماری‌هایی است که حتماً باید به یک متخصص با تجربه مراجعه کنید. اما ما در این مقاله تمام ضروریاتی که باید بدانید را منتشر کرده‌ایم تا از این طریق شما کاملاً آگاه شوید.
