علت ورم مفصل
ورم مفاصل زمانی رخ خواهد داد که محل قرار گیری مفصل به دلایلی مثل افزایش حجم مایعات مفصلی، بیش از اندازه نیز بزرگ شود. در این زمان است که شما درد شدیدی را در اطراف مفاصل خود تجربه خواهید کرد. جای مفصل، دقیقا در بین 2 استخوان بزرگ بدن نیز قرار گرفته است که به منظور حرکت دادن در کنار یکدیگر، به سطح لغزنده نیاز دارند. این سطح لغزنده روی مفصل با لایه‌ای از غضروف پوشانده می‌شود که به حرکت راحتر استخوان نیز کمک می‌کند. اطراف مفصل بافت پرده‌ای ضخیمی قرار دارد که مسئول ترشح مایعات مفصلی می‌باشد. با ترشح این مایع، سطح مفصل و تغذیه سلول‌های آن نیز کمک می‌کند. اما افزایش حجم بیش از اندازه مایع مفصلی، می‌تواند منجر به ورم مفصل شود. در این مطلب قصد داریم به توضیح این عارضه نیز بپردازیم.
بیشتر بخوانید : علت رگ به رگ شدن کمر
بیشتر بخوانید : همه چیز در مورد دیسک کمر
ورم مفصلی چیست
وقتی حجم مفصل شما که همانطور که ذکر کردیم، در بین استخوان‌های شما قرار دارند، افزایش یابد، در این زمان به اصطلاح می‌گوییم که مفاصل شما متورم شده است. به اعتقاد برخی از متخصصین، علت اصلی ورم مفصلی، می‌تواند تجمع مایع مفصلی، شکستگی استخوان، بیماری آرتروز یا عفونت نیز می‌دانند. از سویی دیگر، آسیب بافتهای اطراف مفصل نیز می‌توانند موجب ایجاد تورم و بزرگتر دیده شدن مفاصل شوند. اگر پس از گذشت چند روزی، هیچ گونه تغییری در ورم مفصل دیده نشد، باید به پزشک ارتوپد مراجعه کنید. باید توجه کنید که این بیماری در هر سنی می‌تواند رخ دهد اما در افراد مسن‌تر، مستعد می‌باشد.
بیشتر بخوانید : خشک شدن انگشتان دست
بیشتر بخوانید : درمان سوزش زانو
بیشتر بخوانید : ویژگی‌های زانوبند مناسب
علت ورم مفصل
ورم مفاصل می‌تواند ناشی از چندین عامل مختلف باشد. در زیر، چندین دلیل متداول برای ورم مفاصل ذکر شده‌اند:
التهاب مفاصل
- **التهاب مفاصل روماتوئیدی:** یک وضعیت مزمن که بر مفاصل تأثیر می‌گذارد و باعث ورم و درد می‌شود. - **التهاب مفاصل تنکسی (آرتریت تنکسی):** در صورت آسیب به غضروف مفصل، این وضعیت ایجاد می‌شود.
صدمات و کبودها:
- صدمات مستقیم یا کبودها ممکن است منجر به ورم مفاصل شوند.
بیماری‌های بافت همبند:
- مانند لوپوس قرمز و اسکلرودرمی.
بیماری‌های استخوانی:
- مانند التهاب مفاصل پسوریازی و آرتریت تنکسی.
تمزق غضروف:
- ممکن است ناشی از صدمات یا فرسایش طبیعی باشد.
التهاب تاندون‌ها:
- ممکن است منجر به ورم مفاصل شود.
بیماری‌های عفونی:
- برخی از بیماری‌های عفونی مانند التهاب مفاصل باکتریایی.
بیماری‌های پوستی:
- برخی از حالات التهاب مفاصل به بیماری‌های پوستی مرتبط هستند.
التهاب عروق خونی:
- التهاب عروق خونی ممکن است منجر به ورم مفاصل شود.
بیشتر بخوانید: علت درد انگشتان دست
شایع‌ترین دلیل ورم مفاصل
شاید دلایل ورم مفاصل متعدد باشد اما باید دقت داشته باشید که از بین آنها، برخی هستند که درصد بیشتری را به خود اختصاص داده‌اند. یکی از اصلی ترین عوامل، آرتریت نیز می‌باشد.
آرتروز
آرتروز یک نوع بیماری مفاصل است که بیشتر با پیری و فرآیند طبیعی افت تخمینی درون مفاصل مرتبط است. این بیماری تأثیرات منفی بر غضروف مفصل دارد که وظیفه آن کاهش اصطکاک بین استخوان‌های مفصل و افزایش جذب فشارهای متحرک را دارد. آرتروز باعث تخریب تدریجی غضروف مفصل می‌شود و می‌تواند در انواع مختلف مفاصل اتفاق بیفتد، از جمله مفاصل زانو، کمر، ستون فقرات، و مفاصل دیگر.
بیشتر بخوانید : 5 دلیل خالی کردن زانو
بیشتر بخوانید : درد پا در بارداری
روماتیسسم مفصلی
"روماتیسم مفصلی" یک عبارت گسترده است که به گروهی از بیماری‌ها اشاره دارد که عمدتاً مفاصل را تحت تأثیر قرار می‌دهند و علائمی از جمله درد، ورم، آسیب به غضروف و بافتهای اطراف مفاصل، و محدودیت حرکت را ایجاد می‌کنند. بسیاری از این بیماری‌ها تحت عنوان "بیماری‌های التهابی مفاصل" دسته‌بندی می‌شوند.
بیشتر بخوانید : 6 راه موثر در درمان آب آوردن زانو
برای دیدن آرنج بند مخصوص بدنسازی، می‌توانید به دسته محصول مورد نظر مراجعه کنید.
نقرس
بیماری نقرس یک حالت التهابی است که ناشی از افزایش سطح اسید اوریک در خون و تشکیل بلورهای اورات سدیم (اورات) در مفاصل یا سایر بافت‌ها است. این بلورها می‌توانند به مفاصل یا بافتهای اطراف مفاصل گرفتار شده و التهاب و درد را ایجاد کنند. علائم و نشانه‌های نقرس عبارت‌اند از:
- درد حاد در مفاصل: عادتاً در مفصل بزرگ انگشت پا (مفصل شصتیه) شروع می‌شود.
- تورم و قرمزی: مفصل گرفتار شده ممکن است واکنش‌های التهابی نشان دهد و تورم و قرمزی ظاهر شود.
- گرمی: محل گرفتار شده ممکن است گرم و داغ باشد.
- محدودیت حرکت: به دلیل التهاب و درد، ممکن است حرکت مفاصل محدود شود.
- تغییرات در پوست: در موارد شدیدتر، ممکن است به طور موضعی پوست در محل گرفتار شده قرمز یا براق شود.
- تب: در برخی از موارد، بیماری همراه با افزایش دما (تب) می‌آید.
درمان نقرس شامل مدیریت درمانی و تغییرات در سبک زندگی می‌شود. داروهایی که به موفقیت افراد در کنترل اسید اوریک و جلوگیری از حملات نقرس کمک می‌کنند، شامل آلوپورینول، کولشیسین، و داروهایی از گروه فبوکساستات هستند. همچنین، تغییرات در رژیم غذایی، مصرف آب بیشتر، و کاهش مصرف الکل نیز می‌تواند به کنترل نقرس کمک کند.
بیشتر بخوانید : علت درد مچ پا
آرتریت سپتیک
آرتریت سپتیک یا التهاب مفصلی سپتیک (Septic Arthritis) یک حالت پرتودهنده است که ناشی از عفونت مفاصل است. در این حالت، باکتری، ویروس، یا گاهی اوقات قارچ، به مفصل وارد شده و التهاب را ایجاد می‌کند. این نوع التهاب مفاصل معمولاً با درد شدید، تورم، و محدودیت حرکت مفصل همراه است. علائم و نشانه‌های آرتریت سپتیک ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- درد شدید: درد حاد در محل مفصلی که تحت تأثیر قرار گرفته است.
- تورم: مفصل گرفتار شده ممکن است بسیار تورم داشته باشد.
- گرمی و قرمزی: ممکن است محل مفصل به دلیل واکنش‌های التهابی گرم و قرمز باشد.
- محدودیت حرکت: به دلیل التهاب و درد، حرکت مفصل ممکن است محدود شود.
- تب و لرز: در برخی از موارد، بیمار ممکن است تب داشته باشد و حالت عمومی بد شود.
عوامل خطر آرتریت سپتیک شامل عواملی مانند دیابت، سیستم ایمنی ضعیف، عفونتهای مزمن، و جراحیهای مفصلی می‌شوند. برای تشخیص آرتریت سپتیک، نیاز به جمع‌آوری تاریخچه پزشکی، انجام آزمایش‌های خون و مایع مفصل، و در بعضی موارد، عکسبرداری از مفاصل است. درمان این حالت معمولاً شامل مصرف داروهای ضد باکتری، ممکن است به وسیله تزریق مایع مفصل، و در موارد شدیدتر، جراحی برای تخلیه مایع و پاکسازی عفونت است. اهمیت تشخیص و درمان سریع این حالت بسیار زیاد است تا جلوگیری از آسیب دائمی به مفاصل.
بیشتر بخوانید : درمان پیچ خوردگی پا
بیشتر بخوانید: کپسولیت چسبنده یا یخ زدگی شانه چیست
علائم تورم در ناحیه مفاصل
اگر به مفصل ضربه‌ای خرده باشد، اول از همه دچار خونریزی کمی می‌شود که نشانه آن تجمع خون، کشیدگی پوست و نیز بافت های اطراف آن می‌باشد. در نتیجه مفاصل دچار تورم نیز می‌شوند. به طور کلی نشانه‌های این عوارض، به میزان آسیب دیدگی، بیماری و شرایط ناراحتی را فراهم می‌کند. ورم مفاصل می‌تواند ناشی از انواع مختلفی از بیماری‌ها یا شرایط پزشکی باشد. رایج‌ترین علائم ورم مفاصل عبارتند از:
تورم:
- افزایش حجم و اندازه مفصل نسبت به حالت طبیعی.
درد:
- درد در منطقه مفصلی که واکنش به التهاب و تورم دارد.
گرمی:
افزایش دما یا حس حرارت در محل ورم
قرمزی:
- تغییر رنگ پوست در محل ورم به سبب افزایش عرق و خونرسانی.
محدودیت حرکت:
- ممکن است حرکت مفصل به دلیل ورم و درد محدود شود.
صدمات یا آسیب:
- در مواردی که ورم ناشی از آسیب یا صدمه مفصلی باشد، این ورم معمولاً همراه با درد شدید است.
بیشتر بخوانید : درمان پارگی مینیسک زانو
زمان مناسب برای مراجعه به پزشک
در زمانی که ورم مفاصل با سایر علائم مانند تب، کاهش وزن، عدم توانایی کوچک‌ترین حرکت در مفصل، احساس نبض در ناحیه آسیب دیده، درد به صورتی شد که قابل تحمل نیست، در این زمان مراجعه به پزشک متخصص، ضروری است.
بیشتر بخوانید: بهترین دارو برای شکستگی استخوان
راه‌های تشخیص تورم مفصل
تشخیص تورم مفاصل معمولاً توسط پزشک به کمک تاریخچه پزشکی، بررسی جسمی، و در مواردی مشخص‌تر، از ابزارها و آزمایش‌های تشخیصی انجام می‌شود. در زیر به برخی از روش‌های تشخیص تورم مفاصل اشاره شده است:
مصاحبه و تاریخچه پزشکی:
- پزشک با شما مصاحبه می‌کند تا جزئیاتی درباره علائم، مدت زمان تورم، شدت درد، فعالیت‌هایی که ممکن است باعث تورم شده باشد، و سایر علائم همراه با تورم بداند.
بررسی جسمی:
- پزشک مفاصل را بررسی می‌کند تا اندازه، شکل، دما، و حرکت آنها را ارزیابی کند. همچنین، به دنبال علائمی از التهاب نظیر گرمی، قرمزی، و درد است.
آزمایشات خون:
- آزمایشات خون می‌توانند مفید باشند تا عوامل التهابی نظیر سطح C-ریکتیو پروتئین (CRP) و سرعت ترسیل گلبول قرمز (ESR) اندازه‌گیری شوند. افزایش در این علائم می‌تواند نشان‌دهنده وجود التهاب باشد.
تصویربرداری:
- عکسبرداری ممکن است شامل انجام اشعه معمولی (X-ray)، سونوگرافی (اولتراسونوگرافی)، یا رزونانس مغناطیسی (MRI) باشد. این تصاویر ممکن است کمک کنند تا ساختارهای داخلی مفاصل و وجود هر نوع آسیب یا نقصی را نشان دهند.
آزمایش مایع مفصل:
- اگر پزشک تشخیص قطعی نتواسته با اطمینان حاصل کند، ممکن است آزمایش مایع مفصل انجام دهد. این آزمایش می‌تواند علائم التهاب مانند نخوردن و رنگی بودن مایع را نشان دهد.
پزشک شما ممکن است از ترکیبی از این روش‌ها برای تشخیص واقعی تورم مفاصل استفاده کند. مهم است که هر گونه علائمی از تورم مفاصل را با پزشک خود به اشتراک بگذارید تا به شما کمک کند تا تشخیص دقیق و درمان مناسب را دریافت کنید.
بیشتر بخوانید : روماتیسیم ستون فقرات
چند توصیه برای پیشگیری از تورم مفصل
اگر خواسته باشیم از زبان یک پزشک ارتوپدی به شما چند توصیه برای پیشگیری از ورم مفصل بدهیم، می‌توانیم به این موارد اشاره کنیم:
تراز تنظیم وزن:
- حفظ وزن سالم می‌تواند برای کاهش فشار و استرس بر مفاصل مؤثر باشد. افزایش وزن می‌تواند به ویژه بر مفاصل زانو و کمر تأثیر منفی داشته باشد.
فعالیت بدنی منظم:
- انجام فعالیت‌های ورزشی منظم برای افزایش قدرت عضلانی، افزایش انعطاف پذیری و حفظ سلامتی مفاصل مفید است. انتخاب فعالیت‌هایی کم‌ضربه مانند شنا یا دوچرخه سواری نیز توصیه می‌شود.
استفاده از تکنیک‌های حمایتی:
- در حین انجام فعالیت‌های روزمره یا ورزش، از تکنیک‌های حمایتی مانند استفاده از ابزارهای مناسب، تثبیت مفاصل و استفاده از کفش‌های مناسب استفاده کنید.
اجتناب از حرکات خطرناک:
- اجتناب از حرکاتی که ممکن است موجب ترویج مفاصل شوند، مهم است. از حملات سنگین، خم شدن طولانی، و حرکات تکراری بپرهیزید.
استراحت و بازیابی:
- اطمینان حاصل کنید که برای تشویق به بازیابی و استراحت مناسب پس از فعالیت‌های ورزشی و یا کارهایی که نیاز به حرکت دارند، وقت صرف شود.
مصرف مواد تغذیه مناسب:
- مواد تغذیه سالم و غنی از کلسیم، ویتامین D، و سایر مواد مغذی که برای سلامتی استخوان‌ها و مفاصل مهم هستند، مصرف کنید.
کنترل بیماری‌ها:
- در صورت داشتن بیماری‌های مزمن مانند دیابت یا آرتریت، مداومت در دنباله گرفتن درمان و مشاوره پزشک مهم است. تاکید بر این نکات و اعتنای به سلامتی مفاصل می‌تواند به پیشگیری از ورم و حفظ سلامتی این اعضا مهم در بدن کمک کند.
بیشتر بخوانید : قفل شدن زانو
